NumisBids
  
Antykwariat Numizmatyczny - Michał Niemczyk
Auction 16  8-9 Sep 2018
View prices realized

Lot 384

Starting price: 120 000 PLN
Price realized: 170 000 PLN
Find similar lots
Share this lot: Share by Email
Sigismund III Vasa
POLSKA/ POLAND/ POLEN/ LITHUANIA/ LITAUEN

Sigismund III Vasa. Ducat (Dukaten) 1590 Vilnius, Lithuania RARITY (R8)
Aw.: Ukoronowane popiersie królewskie w zbroi z głową lwa na ramieniu. W otoku: SIGIS III DG REX POL M D LIRw.: Ukoronowany herb Rzeczpospolitej i skrócona data (15) 9-0 . Pod tarczą herb Lis (Łukasz Mamonowicz skarbny litewski). W otoku: MONETA AVRE – MAG DVC LITWkrótce po otwarciu mennicy koronnej w Krakowie, również w 1589 w Wilnie została uruchomiona mennica bijąca złotą monetę dla Wielkiego Księstwa Litewskiego. W 1590 wybito dwa typy dukatów litewskich z popiersiem króla w zbroi folgowej, oraz w zbroi husarskiej dekorowanej głową lwa. Emisja dukatów została zaniechana w następnym 1591 roku.Mennica złota działała, jako oddzielne przedsięwzięcie skarbowe. O ile na trojakach bitych w latach 1589-1591 widnieją herby Korczak (Maciej Wojna podskarbi nadworny 1589), herb Leliwa (Teodor Tyszkiewicz, podskarbi wielki litewski 1589-1590), oraz herb Chalecki (Demetriusz Chalecki podskarbi wielki litewski 1590-1598). Żaden z tych herbów nie występuje na dukatach. Na nich pojawia się herb Lis. Herb ten był błędnie przypisywany Lwu Sapiesze, pełniącemu funkcję kanclerza wielkiego litewskiego. Osobistość ta nie miała jednak żadnych związków ze skarbem litewskim ani z działalnością menniczą. Ostatnio udało się ustalić, że herb Lis należy do Łukasza Mamonowicza. W latach 1586-1606 był on skarbnym litewskim hospodarskim, odpowiadającym za sprawy mennicze.Lata to 1590-1591 to czas zamieszania na stanowiskach urzędniczych w Wielkim Księstwie Litewskim, spowodowany nominacjami nowego króla Zygmunta III.W 1590 r. Podskarbi - Teodor Tyszkiewicz został wojewodą nowogrodzkim, po nim urząd przejął Demetriusz Chalecki. Jednak zmiana ta wymagała kontrasygnaty królewskiej, co wymagało czasu Podskarbiego więc oficjalnie nie było.Jako że bicie złotych dukatów odbywało się na polecenie króla, wymagało specjalnego nadzoru. Jedynym urzędnikiem skarbowym, który mógł wziąć na siebie tę odpowiedzialność, gdy skarb litewski pozbawiony był urzędującego podskarbiego, okazał się Łukasz Mamonowicz. Od lat był związany ze skarbem Wielkiego Księstwa Litewskiego, trzymał też nadzór nad jakością wybijanej na Litwie monety. Po uporządkowaniu spraw organizacyjnych, i kompetencyjnych nagle zaniechano wybijania dukatów. Wpływ na to miał niedobór złota na rynku litewskim, zamknięcie złotej mennicy w Poznaniu a także powierzenie wybijania złotych monet mennicy w Malborku.Dukat z 1590 z popiersiem króla w zbroi dekorowanej na ramieniu głową lwa jest ekstremalnie rzadki. Typ ten był w kolekcjach K. Sobańskiego i H Karolkiewicza. Jest to trzeci znany egzemplarz. W podręczniku J. Tyszkiewicza dukat ten został wyceniony na 1000 marek w złocie i zaopatrzony dodatkowo w znak zapytania, co było wskazówką dla ówczesnych kolekcjonerów, że monety takiej w handlu nie spotkał. Załatana dziurka. Moneta do najlepszych kolekcji.Kopicki.3556 , Ivanauskas nie notuje ; Kaleniecki s. 118 ; Tyszkiewicz 1000 marek w złocie ; Dutkowski (złoto Wazów).3 (R8)
Waga/Weight: Metal: Średnica/diameter:
Stan zachowania/condition: 3 (VF)
Question about this auction? Contact Antykwariat Numizmatyczny - Michał Niemczyk