NumisBids
  
Antykwariat Numizmatyczny - Michał Niemczyk
Auction 7  23 May 2015
View prices realized

Lot 133

Starting price: 45 000 PLN
Price realized: 47 000 PLN
Find similar lots
Share this lot: Share by Email
John II Casimir
Polen/Poland John II Casimir. Kilppe 1651, Elbing, UNIQUE
Waga/Weight: 47,50 g, Metal: Ag, Średnica/diameter: 42 x 42 mm, Stan zachowania/condition: 3-
Aw.: Popiersie króla w koronie i zbroi z Orderem Złotego Runa.W otoku: IOAN CASIM D G REX POL & SVEC M D L RVS PRVRw.: Anioł nad ozdobnym kartuszem z owalną tarczą miejską.Po bokach inicjały WVE (Wilhelm van Eck, dzierżawca mennicy).W otoku: MONETA ARGENTEA CIVITATIS ELBINGENSIS 1651Na awersie wygrawerowana data i nazwisko DOMINIC – KINAST – 1669 , na uchu inicjały G.H. Egzemplarz z dolutowanym uchem. Klipa bita stemplem dwutalara z nazwiskiem Dominic Kinast pojawiła się na aukcji Mathy'ego w 1858 roku. Zakupił go zbieracz o nazwisku A. Makowski za ówczesnych 50 talarów (na tej samej aukcji za talara elbląskiego w pięknym stanie zapłacono 29 talarów). Ten sam kolekcjoner zapłacił też 50 talarów za klipę półtalara elbląskiego z 1651. Po raz kolejny moneta ta pojawia się w 1894 roku na licytacji zbioru XIX-wiecznego kolekcjonera gdańskiego Adolfa Meyera(poz. 8060). W 2001 roku a następnie w 2010 roku egzemplarz z tym nazwiskiem został wystawiony na aukcji firmy Heindrun Höhn. Z analizy zbiorów wynika, że istnieją dwa egzemplarze klipy z nazwiskiem DOMINIC KINAST i datą 1669. Drugi egzemplarz znajdował się w zagrabionym w 1945 roku zbiorze malborskim, opisanym przez Bahrfeldta i obecne składowanym w Muzeum Puszkina w Moskwie. Większość monet elbląskich została podarowana gabinetowi w Malborku przez berlińskiego kolekcjonera Dr Maxa Jagueta, około 1892 roku. W XVIII wieku bardzo często na podobnych monetach, także wybijanych w Elblągu klipach, pojawiają się grawerowane inicjały lub nazwiska. Tradycją ówczesną w środowiskach kupieckich było obdarowywanie się pamiątkowymi monetami lub medalami z okazji zawarcia jakiegoś znaczącego kontraktu, czy powołania spółki handlowej. Umieszczenie nazwiska i monogramu na klipie elbląskiej jest zapewne świadectwem takiej sytuacji. Na zawieszce naszego egzemplarza umieszczony jest monogram GH. Moneta z zagrabionego zbioru malborskiego miała wygrawerowane imię lub nazwisko: FLORIAN i rok 1839. W zbiorze Czapskich w Krakowie (2004) znajduje się kolejna klipa elbląska, także z wyrytą datą 1669, ale z wygrawerowanymi inicjałami A-G. (Ten egzemplarz trafił do Czapskiego w 1850 roku, jako zakup z aukcji zbioru Mikockiego, dawny zbiór Bochenka w Krakowie por. B Koehne: zeit.f.M.S.W - t IV 1844 s. 97-98). Nie można wykluczyć, że wszystkie trzy egzemplarze mają ze sobą związek i są świadectwem porozumienia kupieckiego zawartego w 1669 roku, którego głównym promotorem był Dominic Kinast oraz nierozpoznane osoby o inicjałach GH i AG.Podobne grawerunki znane są już z początków XVII wieku. Na licytacji XIX wiecznego zbioru Minus-Preisa wystawiono gdańską donatywę srebrną z 1617-1621 roku. Na tym egzemplarzu wyryto dedykację: SEIND BRIDER WORDEN Christoff Hecker und Hans Gerisch Anno 1617, czyli pamiątka braterstwa i przyjaźni dwu kupców gdańskich Heckera i Gerischa zawartej w 1617 roku. To wskazuje na kulturową mieszczańską tradycję, kontynuowaną, jak się wydaje przez cały XVII wiek. Biografie wymienianych kolekcjonerów, posiadaczy klipy z nazwiskiem Dominic Kinast. Antoni Franciszek Mathy (1789-1858), konsul honorowy Belgii w Gdańsku, kupiec. Zgromadził znaczną kolekcję monet polskich i Prus Królewskich. Zbiór ten został wystawiony na aukcji w Gdańsku w 1858 roku, liczył ponad 2500 monet i medali, ze znaczną liczbą unikatów i rzadkości. Aleksander Makowski był krakowskim kupcem i kolekcjonerem, urodzonym w 1804 roku. Żył jeszcze około 1884 roku. Przez wiele lat jako kupiec zajmował się handlem zbożem, był także autorem książki o obrocie zbożem, zbierał monety i medale polskie oraz gdańskie. Adolf Meyer, (Meyer – Gedanensis - Adolf (1826-1885), był kupcem zamieszkałym w Gdańsku oraz w Berlinie i poważnym kolekcjonerem monet i medali gdańskich. Zgromadził 11421 numizmatów, oraz 747 książek numizmatycznych. Doczekał się też okolicznościowego medalu wydanego w Gdańsku w 1879 roku (Dutkowski, Suchanek, Corpus Nummorum Gedanensis poz. 661). Jego zbiór był sprzedawany w 1894 roku. Dr Max Jaguet , lekarz mieszkający w Berlin-Lichtenrfelde posiadacz wielkiego zbioru monet lennych Prus oraz Prus Królewskich. W latach 1892-1912 sukcesywnie przekazywał swój zbiór nowopowstałemu Gabinetowi Numizmatycznemu w odbudowywanym zamku w Malborku. Trafiły tutaj także monety elbląskie i toruńskie z jego zbioru. Bahrfeldt nie podaje źródła pochodzenia klipy talara elbląskiego, co wskazuje na jej pochodzenie właśnie z tej kolekcji. Zbiór malborski był tworzony od 1892 roku na bazie kolekcji M. Jagueta, rozbudowywany przez zakupy na aukcjach zbiorów Heydena, Pniowera, Chełmińskiego, Philippa i Kubickiego.W 2011 i 2012 roku, dwukrotnie na aukcjach w firmie Felzmann (aukcje 132 i 133) pojawiał się ten sam odlew klipy elbląskiej z 1651 roku. Został nieudolnie odlany w oparciu o komputerowy skan z fotografii oryginalnego egzemplarza. Moneta ta charakteryzuje się bardzo płytkim rysunkiem oraz słabo widocznymi grawerunkami. Odlew ma mocno zaniżoną wagę (37,67 g). Można przypuszczać, że moneta została wykonana także z gorszego srebra.Klipa półtoratalarowa jest monetą oryginalną o historycznej proweniencji. Została wybita oryginalnym stemplem przeznaczonym do wybijania klip i dwutalarów. Stempel ten posiadał duże inicjały mennicze, w odróżnieniu od stempla którym wybijano talary, tam inicjały W-VE, były znacznie mniejsze. Trzy litery w napisie wyraźne, głębokie i nierozmyte- typowe cechy monety bitej.Bardzo rzadki numizmat z doskonałą, starą proweniencją.Stan klipy słaby, wytarte tło i zatarte fragmenty rysunku zachowują wyraźnie ślady bicia stemplem. Grawerowane elementy wykonane prawidłowo za pomocą punc literowych.Literatura: F.A. Vossberg (Münzgeschichte der Stadt Elbing). 164 E. Kopicki (Ilustrowany skorowidz...). 7135 J. Dutkowski, A. Suchanek. Corpus Nummorum Civitatis Elbingensis. 313. I (ten sam egzemplarz na zdjęciu) J. Dutkowski, Talary Jana Kazimierza E.05.I (na ilustracji ten sam egzemplarz).Dawne aukcje: Mathy(1858). 1811, A. Meyer(1894). 8060, Bahrfeldt(1916). 9461Powojenne aukcje: Höhn. 26(2001),305 Höhn. 67(2010).962
Question about this auction? Contact Antykwariat Numizmatyczny - Michał Niemczyk