Watch List notes:

POLAND / POLEN, Stanislaus II. August Poniatowski; PATTERN / PROBE

Poniatowski, DUKAT 1765 F.S. - próbna odbitka w miedzi - RZADKOŚĆ

Odbitka w miedzi pierwszego typu dukatów Stanisława Augusta, których nigdy nie wprowadzono do obiegu.

Ogromnej rzadkości próba, z charakterystycznym popiersiem króla w zbroi, z płaszczem gronostajowym, na którym zawieszony jest order Orła Białego. Moneta, która typologicznie jest nieobecna w wielu znakomitych kolekcjach.

Próba dukata 1765, która powstała w okresie, gdy na terenach Rzeczypospolitej nie było jeszcze żadnej mennicy królewskiej.

Jak przytacza nam Rafał Janke:

'Medalierów poszukiwano w całej Europie. Tworząc projekty monet, sztychowano je i rozsyłano do różnych znanych medalierów z prośbą o wykonanie stempli. Takim, dobrym przykładem powyższego procederu, są talary próbne z lat 1765-1766. Thomas Pingo odsyłając do Warszawy stemple oraz już wykonany produkt napisał 'posłaniec wysłał do Polski stemple oraz wizerunki nowej monety zaprojektowanej przez samego króla, a wygrawerowane przez pana Pingo'. Świadczy to definitywnie, iż król zaprojektował wizerunek monety, najprawdopodobniej jakiś artysta przeniósł go na papier i w takiej formie projekty zostały przekazane medalierom lub mennicom z prośbą o wykonanie stempli.'

Analogicznie powstał pierwszy dukat Poniatowskiego, dla którego stworzono kilka różnych stempli, różniących się nie tylko literą w przekroju ramienia, ale i wykonaniem portretu i liter.

Niniejszy egzemplarz to odbitka w miedzi dukata, który nie był sprzedawany na aukcjach, a nawet w zbiorach Frankiewicza i Chomińskiego był reprezentowany jedynie przez kopię.

Pochodzący z tej samej pary stempli, co egzemplarz z kolekcji Emeryka Hutten-Czapskiego. Z portretem królewskim i tarczą herbową szeroką, która w złocie, została opisana przez Rafała Janke jako unikat.

Odmiana z literą L w przekroju ramienia króla, którą A. Schröder w swoim rękopisie przypisał Leopoldowi ('Pod ramieniem litera rytownika L (Leopolda), często także litera M (Mojżesz) ponieważ obydwaj takie stemple rytowali').

Pozycja, o której rzadkości świadczy fakt, że jej cyzelowana, XIX-wieczna kopia na aukcji osiągnęła ponad 8.000 złotych, a oryginał w złocie nie był sprzedawany.

Plage jedyną znaną odbitkę w miedzi tej odmiany odnotowywał w zbiorze Wilhelma Bernsteina, Berezowski w warszawskim zbiorze prywatnym.

Duet Parchimowicz-Brzeziński w swoim katalogu umieścił ją z dopiskiem 'Monety ani jej fotografii nie udało się odnaleźć'.

Miedź, średnica 21.1 mm, waga 3.86 g.

Ogromna rzadkość.

Pierwsza od wielu lat okazja do uzupełnienia zbioru o oryginalną, typologicznie potrzebną pozycję - pierwszego dukata Stanisława Augusta. Monetę niedostępną zarówno w złocie, jak i w miedzi.

Polecamy.

Grade: XF
Literature: Parchimowicz 68.a1, Plage 412, Kopicki 2492 (R*), Berezowski ?

More photos and full item description available on auction site here