POLAND ELBING

Jan II Kazimierz, Ort Elbląg 1651 WvE - RZADKOŚĆ

Ort elbląski 1651 to moneta, której obecnością mogły pochwalić się tylko nieliczne, zaawansowane zbiory. Bardzo rzadko spotykany w handlu ort, którego rzadkość wynika z ciężkich losów jakie przetrwał.

   Czasy Jana II Kazimierza stanowią dla Elbląga burzliwy okres intensywnej działalności menniczej, którą rozpoczyna w pierwszych miesiącach jego panowania. Już w roku 1650, gdy wydana zostaje ordynacja mennicza zezwalająca na bicie nominałów niższych niż talar i dukat, miasto organizuje swą działalność. Odpowiedzialny za nią jest przedsiębiorca menniczy Wilhelm van Ecke, z którym miasto podpisuje umowę. Pierwsze monety wybija jeszcze w roku 1650, a są nimi orty, z niewielkiej, prawdopodobnie próbnej, emisji.   

W roku 1651 mennica przebija już znaczące ilości srebra bijąc pełnowartościowe: dwugrosze, orty i talary. Działalność mennicy urywa się w 1652, gdy nie jest bita nowa moneta, mimo, iż po śmierci Ecka zatrudniony zostaje Mikołaj Hennig. Wybite wówczas dobre monety krążą latami w obiegu, gdy w kraju pojawia coraz więcej obcej monety z lichego srebra.   

Sytuacja znacznie pogarsza się w roku 1655, gdy rozpoczyna się Potop szwedzki, który pod koniec roku dociera do Elbląga. Po kilkudniowym oblężeniu, miasto zostaje zmuszone do kapitulacji 12 grudnia, nie unikając przy tym znaczących zniszczeń. W trakcie trwającej pięć lat okupacji Szwedzi wykorzystują działającą w Elblągu mennicę, bijąc monetę Karola Gustawa, którą opłacano kolejne działania wojenne. Część srebra na tę emisję pozyskiwano z wyłowionych z obiegu monet polskich.   

Pokój Oliwski z 1660 roku, kończący okupację miasta, nie kończy jednak fatalnej sytuacji gospodarki Państwa. Po próbie ratowania jej podwartościową monetą miedzianą, wprowadzana jest złotówka projektu Tymfa. Moneta wartości 30 groszy, choć jej rzeczywista zawartość srebra stanowiła raptem 12 groszy. Jej masowa emisja powoduje regularne wyławianie z obiegu dobrej, pełnowartościowej monety i sukcesywne pogarszanie się jakości polskiego pieniądza. Stąd, mimo wykorzystania co najmniej kilku par stempli orta 1651 roku, dziś stanowi on bardzo rzadką monetę.   

Wyraźnie obiegowy egzemplarz, w pełni czytelny. O słabszym awersie, z rewersem, który zachował się w lepszej kondycji.

  Odmiana z inicjałami W-v-E wpisanymi w podstawę i tytulaturą zakończoną PR.   

Awers: popiersie króla w zbroi i koronie, w otoku:
IOAN.CASIM.DG.REX POL.& SV.MDL.R.PR

Rewers: anioł nad tarczą miejską w barokowym kartuszu. Po bokach 1-8 i 2 festony, w podstawie W-v-E, w otoku: MON.ARGENT.CIVIT.ELBINGENS.1651   

Moneta wielkiej rzadkości.Zdecydowanie polecamy.   

Hutten-Czapski 2010 (R5), Kopicki 7116 (R6), CNCE 2010 (R6), Tyszkiewicz 30 mk