POLAND COINAGE BEFORE 1864 - OLD COLLECTION OF ONE PERSON

Brakteat 'MILOST' - ex Bartynowski, Kałkowski - b. rzadki

Charakterystyczny brakteat bardzo rzadkiego typu o znakomitej proweniencji.

Pochodzenie udokumentowane od momentu odkrycia skarbu w miejscowości Jarosławin w 1908 roku (obecnie Jarosławiec, gmina Środa Śląska, województwo dolnośląskie).

Opisany przez Gumowskiego w 1910 roku (Szkice Numizmatyczne, str. 41).

Będący elementem zbioru Władysława Bartynowskiego z Krakowa, gdzie w roku 1942 w ramach likwidacji jego zbioru przeszedł do kolekcji Tadeusza Kałkowskiego, z którego został następnie sprzedany do niniejszego zbioru w roku 1974 za cenę ówczesnych 3.000 złotych. Cała ta proweniencja udokumentowana dołączonymi do monety zapiskami poprzednich właścicieli.  

Moneta przedstawia głowę na wprost, w perełkowej obwódce. W otoku napis MILOST: zapewne wczesnośredniowieczny zapis słowa 'MIŁOŚĆ'. Tak jak pisze Gumowski 'jeszcze w końcu XV wieku (...) zakończenia na ŚĆ pisano przez ST. (...) Z punktu widzenia numizmatycznego możemy naszą monetkę położyć w szereg innych z napisami cnót (...) CARITAS, IVSTITIA, FIDES, VIRTVS.'. W kwestii napisu MILOST Borys Paszkiewicz zauważył, że może on mieć również czeską etymologię.

Wybicie tej monety Gumowski przypisywał Mieszkowi I Plątonogiemu (1163-1211), przypisywano jej wybicie również Henrykowi I Brodatemu (1201-1238). Obydwaj byli synami Władysława II Wygnańca, wnukami Bolesława Krzywoustego. Po podziale dzielnicowym Polski, na mocy testamentu Bolesława Krzywoustego, stali się oni założycielami dynastii Piastów Górnośląskich. Mieszko Plątonogi, jako zwierzchnik dzielnicy senioralnej, jest tytułowany Mieszkiem IV, ale w literaturze występuje wymiennie również jako Mieszko I, pierwszy tego imienia książę opolsko-raciborski (tak jak i w zapisie na kopertce Kałkowskiego). Gumowski łączył wybicie tej monety z okolicznością ustanowienia pokoju między Mieszkiem, a jego bratem Bolesławem Wysokim po 1190 roku. Witold Garbaczewski w 'Świat Brakteatów' pisze 'Obecnie brakteaty ratajskie (w tym omawiany egzemplarz) uważa się za monety dolnośląskie'.

Intrygująca, znakomita i piękna moneta.

Bicie lekko mdłe (wynikające prawdopodobnie z bicia kilku egzemplarzy na raz), ale relief nie nosi żadnych śladów przytarcia obiegiem. Piękna, połyskowa patyna kryjąca pod sobą lustro.

Srebro, średnica 16.5-17.5 mm, waga 0.19 g.

Friedberg 517, Gumowski 63