Brakteat - SYRENA - ikona polskiego średniowiecza - RZADKOŚĆ

Efektowny, wielkiej rzadkości numizmat z pięknym wizerunkiem Syreny, będący jedną z najciekawszych ikonograficznie monet polskiego średniowiecza.

Wizerunek syreny jest szczególnie enigmatyczny w odczycie. Został ukształtowany w taki sposób, aby uwypuklić wszystkie jej demoniczne cechy. Widzimy tu przepaskę z piór, atrybut mieszkańców krańców znanego wówczas świata, gdzie spotkać można było wszystkie hybrydy, jakie tylko zdołała stworzyć ludzka wyobraźnia. Widzimy wyraźnie wyeksponowane piersi, wskazujące na lubieżność syreny (Luxuria), na jej seksualną drapieżność przywodzącą do zguby męską część ludzkości. Podkreśleniem tej symboliki jest gest podtrzymywania rozdwojonego ogona. Z jednej strony jest charakterystycznym dla średniowiecza upodobaniem do symetrii, z drugiej jednak postawą wyraźnie kojarzącą się z nieobyczajnością. Wszystko to wprowadzone zostało na stempel celowo – syrena występuje tutaj w swoim najbardziej demonicznym aspekcie.

Towarzyszy jej legenda SI-RE-[N]A, co wzmacnia demoniczne oddziaływanie wizerunku. Orygenes napisał, że słowa, a zwłaszcza imiona, mają szczególną magiczną moc, mogą zatem dodatkowo wzmocnić oddziaływanie wyobrażeń lub symboli, którym towarzyszą. Być może ze śladami takiej właśnie tradycji spotykamy się na monecie z syreną. Skąd jednak demoniczna syrena na brakteacie chrześcijańskiego księcia? Jakikolwiek związek z postacią władcy możemy tutaj odrzucić. Najprawdopodobniej dwuogoniasta hybryda ma tutaj do spełnienia rolę tzw. apotropaionu, czyli amuletu odwracającego zło, przynoszącego szczęście. Ma przepędzić grożące władcy demony i pomóc w osiągnięciu Królestwa Niebieskiego. Charakterystycznego dla wieków średnich konglomeratu magii i wiary.

Brakteat ten tradycyjnie przypisywany był w literaturze Kazimierzowi Sprawiedliwemu, jednak ze względu na fakt odnotowania go w skarbie z Wieńca na Kujawach zakłada się, że mógł być emisją kujawską lub mazowiecką z przełomu XII/XIII wieku.

Rzadkość.

Wystąpienie na aukcji Syreny stanowi nie lada wydarzenie w świecie numizmatyki. Jedyny znany nam egzemplarz na rynku kolekcjonerskim pochodził z kolekcji Sawickiego i został sprzedany kilka lat temu na aukcji za 55.200 złotych.

Srebro, średnica 16 mm, waga 0.14 g

POLAND POLEN POLOGNE MEDIEVAL MITTELALTER BRACTEATE