Medal Virtuti Militari 1792

Mamy niewątpliwą przyjemność zaoferować Państwu, po raz pierwszy na publicznej aukcji w Polsce, oryginalny medal Virtuti Militari za wojnę polsko-rosyjską 1792 roku.

Pozycję, którą od wieków traktuje się niczym prawdziwą, narodową relikwię. Potwierdzają to słowa księcia Józefa Poniatowskiego napisane do króla Stanisława Augusta:

„Co do mnie, to z życiem chyba z nim się rozstanę i jeśli kiedy będę mieć dzieci, zostawię im go jako najpiękniejszą spuściznę i jako znak przypominający im krzywdę wyrządzoną ich Ojczyźnie, i wspomnienie najbardziej pochlebne, jakie im ojciec może zostawić. Znak, że pośród zdrajców, pośród stu tysięcy Rosjan, z którymi walczył o dobro swego kraju i sławę swego króla, śmiał zachować niezależność swej myśli".

To wyjątkowy walor, również ze względu na jego dzisiejszą rzadkość.

Julian Skelnik, autor monografii „Medal Virtuti Militari", potwierdził istnienie 11 zachowanych egzemplarzy Medalu z 1792 roku (zliczając łącznie sztuki złote i srebrne). Lecz tylko 3 (!) z nich znajdują się w zbiorach prywatnych. Większość znajduje się w kolekcjach muzealnych: 2 sztuki w rosyjskim Ermitażu, jedna w czeskiej Pradze, a 5 w Polsce.

Oto jeden z tych trzech Virtuti Militari!

Egzemplarz w znakomitym stanie zachowania.

Naturalny, z niewielkimi śladami noszenia widocznymi na powierzchni. Z pięknym połyskiem menniczym zachowanym we fragmentach tła osłoniętych reliefem. Lekko przetarty z lewej strony monogramu, ale bez uszkodzeń. O bardzo ładnej powierzchni, z gabinetową patyną, świadczącą o przechowywaniu z należytym pietyzmem.

Medal w komplecie z kartonową przywieszką, która potwierdza, że już w XIX w. znajdował się on w kolekcji numizmatycznej.

Pozyskany na niemieckiej aukcji Künker 192/8684 w roku 2011. Oferowano wówczas kolekcję znakomitych medali, orderów i odznaczeń europejskich, a w ramach niej również medal epoki stanisławowskiej „Za dosłużone wciąż 18 lat w iednymże corpusie", który miał analogiczną, kartonową przywieszkę. Na jej odwrocie znajdowała się adnotacja w języku niemieckim informująca o zakupie w roku 1854 od Beyera (Karola) z Warszawy i streszczająca dalsze jego losy do 24 grudnia 1864 roku. Zapiski wykonane tym samym pismem i w tym samym stylu, co opis na niniejszej.

Wymiary przywieszki około 4 x 6.5 cm. Wykonana z kilku warstw papieru w formie pudełka bez przykrycia, w którym medal, dzięki przyszyciu, można było podczas oglądania eksponować jak na zawieszce.

'Virtuti Militari' to w dosłownym tłumaczeniu 'cnocie wojskowej' i nadawanie tego Medalu zapoczątkowano w 1792 roku właśnie w uznaniu za wykazanie się wojskowymi cnotami podczas wojny polsko-rosyjskiej.

Jak pisze J. Skelnik: 'Medal nie był wręczany za zasługi w dosłownym tego znaczeniu, ale za wykazanie się cnotami żołnierskimi. Aby go otrzymać, trzeba było się wykazać odwagą w obliczu wroga, co powszechnie uznawane jest za niezwykłą zaletę każdego żołnierza. Tym bardziej, że chodziło o taki czyn, który przekraczał granice powszechnej powinności osób stanu wojskowego'.

Po przyłączeniu się króla Stanisława Augusta do Targowicy zakazano jego noszenia i nakazano zwrot, co spowodowało, że już w epoce był on traktowany przez uczestników wojny polsko-rosyjskiej jako niezwykle cenna pamiątka, a wręcz swego rodzaju relikwia.

Właściwie obrazuje to przytoczony na początku cytat z listu ks. Józefa Poniatowskiego wysłanego w odpowiedzi na żądanie Stanisława Augusta Poniatowskiego, aby zwrócił swoje wyróżnienie, zgodnie z dekretem uchwalonym w Targowicy. Książę Józef jednak medalu nie oddał.

Walor najwyższej klasy.

Olbrzymiej rzadkości pamiątka narodowa w pięknym stanie zachowania.

Waga 22.53 g, wymiary: 42.3/52 x 34.5 mm.

Tło historyczne powstania medalu Virtuti Militari, jego charakterystyka oraz katalog znanych egzemplarzy opracowane są w wydanej przez nas - jako wydawnictwo towarzyszące aukcji - monografii „Medal Virtuti Militari" autorstwa Juliana Skelnika. Monografia zostanie wysłana do naszych klientów wraz z katalogiem aukcyjnym.

ORDERS DECORATIONS BADGES