Watch List notes:

Augustus II the Strong
CH AUGUST I / AUGUST DER STARKE / DRESDEN / LEIPZIG

August II Mocny. Ducat (Dukaten) 1698, Danzig - EXCELLENT

Aw.: Popiersie króla w prawo, w koronie i zbroi okrytej płaszczem. W otoku: AVGVST II D G REX POL M D L R P EL SRw.: Dwa lwy podtrzymują owalną tarczę z herbem miasta stojącą na ozdobnym kartuszu. Nad tarczą wieniec z liliami. W otoku: MON AUREA CIVITAT GEDAN 1698Lata 90 XVII w to newralgiczny moment w historii RP. Wraz z końcem wieku następuje kres pewnej epoki. Stulecie wojen, nieustanne nękanie kraju przez sąsiadów, postępująca degradacja autorytetu władzy oraz wszędobylska korupcja doprowadziły kraj na skraj egzystencji. Wyludnienie kraju, upadek handlu oraz zmiany koniunktury na rynkach światowych coraz bardziej degradują Gdańsk, okno na świat RP, a otwarcie bezpośredniego dostępu do tańszego, rosyjskiego zboża wpędza rodzimych producentów w jeszcze większe tarapaty.Dnia 26 listopada 1693 roku umiera we Wrzeszczu gdańszczanin, Johann Höhn młodszy, geniusz medalierstwa, autor stempli niezliczonej ilości monet, medali, donatyw, człowiek mający ogromny wpływ na kształtowanie środkowoeuropejskiej sztuki medalierskiej. Medale i donatywy jego autorstwa to doskonałe w każdym detalu arcydzieła. Wraz ze śmiercią Johanna Höhna młodszego nastąpił koniec cudownej epoki wyjątkowych rytowników. Żeby zrozumieć jak wielka pustka powstała po śmierci mistrza najlepiej porównać jego ostatnie dzieło, dukata z 1692 roku, z pierwszym produktem wybitym po elekcji nowego monarchy. Patrzą na monetę Sobieskiego zachwyca niezwykła precyzja wykonania stempla. Popiersie królewskie jest proporcjonalne, w doskonały sposób prezentujące fizjonomię starzejącego się króla, szyja, obwisłe policzki, wydatny podbródek, wąsy, nos, oczy, kędziorki włosów, wszystko wycięte perfekcyjnie. Głowę zwieńcza pełna detali korona królewska. Tors odziany w karacenę, zasłania pofalowany płaszcz spięty broszą. Plastyczny relief sprawia wrażenie trójwymiarowości. Rewers równie idealny. Kudłate lwy, krzyże, korona, kwiatki wszystko robione specjalnie zaprojektowanymi gotowymi puncami. Liternictwo i obwódka wewnętrzna bez jakichkolwiek poprawek. Po prostu zdumiewająca precyzja. W trudnych czasach wolnej elekcji, kiedy elekt mimo oficjalnego wyboru, musiał walczyć o poparcie wielu zwaśnionych i nieukontentowanych elekcją stron, były manifestacją poparcia senatu gdańska dla nowego króla. Swoiste VOX POPULI mogące zapewnić przychylność Najjaśniejszego Pana.Prezentowany dukat to absolutny ewenement w historii rytownictwa gdańskiego. Stemple powstały niewątpliwie w pracowni Hohna, kilka lat po śmierci rytownika. Ten wyjątkowy artysta nie pozostawił po sobie następcy. Po jego zgonie, w Prusach Królewskich jak i Książęcych nie było nikogo zdolnego do wycięcia poprawnego stempla, nie wspominając o umiejętnościach wielkich poprzedników. Kompletna pracownia Johanna Höhna od kilku lat stała niezagospodarowana. Pozostały w niej urządzenia oraz narzędzia autorstwa samego rytownika. W 1698 roku, po kilku latach przerwy, odkurzono pracownie rytowniczą i podjęto próbę wycięcia stempla do dukata. Podjął się tego prawdopodobnie któryś z czeladników cechu złotników, parający się cięciem pieczęci.Już na pierwszy rzut oka widać, że zadanie przerosło śmiałka. Styl popiersia królewskiego jest dramatyczny, i nie mógł wzbudzić zachwytu przyzwyczajonych do medalierskich arcydzieł patrycjuszy gdańskich. Wąskie, nieestetyczne, wycięte bez zachowania proporcji popiersie królewskie. Całość rysunku awersu i rewersu jest cięta od ręki. Detale popiersia są nieproporcjonalne, mała główka, ogromny nos i wargi, łuki brwiowe jak u neandertalczyka. Popiersie ma małą plastykę i całkowity brak finezji wykonania. Litery wybite są niewątpliwie narzędziami autorstwa Johanna Höhna, niestety wielokrotnie poprawiano ich ustawienia. Rewers wygląda podobnie. Lwy przejdą w lawinie rozpaczy, kartusz z herbem miasta jest krzywy, nieschodząca się obwódka wewnętrzna ( dodatkowo przerwana w dwóch miejscach) świadczy o braku cyrkla, a lewy róg konsoli był poprawiany aż 3 razy. Całość jest niechlujna i nieprofesjonalna. Są to szkolne błędy niewystępujące u poprzednika. Gotowy produkt nie był arcydziełem, ale nieszczęśliwie powstały odprysk powierzchni stempla, zupełnie zdyskwalifikował tą emisje. Wielki, soczysty dundel wisiał u czubka królewskiego nosa. Senat nie mógł zaakceptować takiego stanu rzeczy. Przerwano emisję, zamawiając kilka nowych stempli u saskich specjalistów z Drezna. Kolejna emisja dukatów gdańskich to zupełnie inna klasa, to europejski format medalierstwa.Wstępna emisja dukata z 1698 zwiastowała koniec wyjątkowego stulecia wielkich rytowników, autorów i wykonawców cudnych medali i przepięknych donatyw, niezliczonej ilości stempli monet gdańskich, toruńskich oraz koronnych. Gasł płomień na ołtarzu gdańskiej sztuki medalierskiej. Prawdopodobnie to ostatnia regularna emisja złota w mennicy nad Bałtykiem. Wyśmienity stan zachowania, rewers wręcz lustrzany, awers delikatnie przetarty. Perfekcyjnie zachowane detale. Niezmiernie rzadka pozycja w tak wyszukanym stanie zachowania. Na rynku numizmatycznym znajduje się zaledwie kilka egzemplarzy. Polecamy do zaawansowanych kolekcji.Kopicki 2703 (R5); Friedberg 41; Kaleniecki s. 488; Kahnt 337 (cena amatorska); H-Czapski 2612 (R3)
More photos and full item description available on auction site here.

Details: 3,42 g Au 24 mm
Condition: 1- (UNC-)