Sigismund III Vasa, 1 Öre Stockholm 1595 - RARE

Swedish coin with a face value of 1 öre minted in 1595 in the Stockholm mint, during the reign of King Sigismund (known to us as Sigismund III Vasa, the elected king of Poland). Variety with the figure of the king on the obverse and crowned coat of arms on the reverse.

Coin rare find in trade. In the Kopicki catalogue it is defined as R5.

Emisja Zygmunt III Waza jak króla Szwecji, wyróżniająca się przedstawieniem pełnej postaci króla na awersie.

W katalogu Kopickiego stopień rzadkości określony jako R5.

Moneta bita bardzo niestarannie, w srebrze próby zaledwie '250' w wyniku czego bardzo podatna na korozję.

Jakość bicia dobra, jak na omawianą emisję.

Pozycja rzadko pojawiająca się w handlu.

Tłem historii monetarnej Rzeczypospolitej w czasach panowania Zygmunta Wazy był postępujący kryzys pieniężny wywołany sytuacją w Niemczech i napływem do Polski spodlonej monety niemieckiej. Początkowo stopę menniczą określała ordynacja Stefana Batorego z 1580 roku. W sytuacji pogłębiającego się kryzysu, w 1601 roku podjęto decyzję o podniesieniu stopy menniczej, czyli dewaluacji nominałów znajdujących się w obiegu. W kolejnych latach pojawiły się następne akty prawne obniżające zawartość srebra w poszczególnych nominałach. Spośród nich najważniejsza była ordynacja z roku 1623. Wprowadzała ona stabilny system monetarny, oparty na systemie pieniężnym cesarstwa. W czasie panowania Zygmunta III w Rzeczypospolitej pojawiły się nowe nominały – trzykrucierzówki, półtoraki i orty. Z kolei w roku 1621 w mennicy bydgoskiej wybito najwyższy nominał w historii polskiego pieniądza – studukatówkę. Było to ukoronowanie intensywnej emisji monet złotych za czasów Zygmunta III. W tym okresie pracowały mennice koronne (Olkusz, Wschowa, Poznań, Malbork, Bydgoszcz, Lublin, Kraków, Warszawa), litewska (Wilno), miejskie (Gdańsk, Elbląg, Toruń, Ryga, Poznań, Wschowa) oraz prywatna mennica w Łobżenicy. Monety szwedzkie Zygmunta Wazy emitowały mennice w Sztokholmie, Rewalu i Malborku. W roku 1627 podjęto decyzję o wstrzymaniu emisji monety drobnej. Decyzja ta utrzymała się w mocy do roku 1650.

W latach 1594-1599 Rzeczpospolita i Szwecja znajdowały się w unii personalnej. Granice tego okresu wyznaczają z jednej strony koronacja Zygmunta Wazy na króla Szwecji, z drugiej – jego detronizacja przez szwedzki parlament. Za czasów panowania Zygmunta Wazy jako króla Szwecji mennica w Sztokholmie wybijała pod jego imieniem: dwupennigary (1594), czteropennigary (1594), fyrki (1594, 1596-1598), ½ öre (1594, 1596-1599), 1 öre (1594-1598), 2 öre (1594, 1595), 4 öre (1594, 1598), marki (1594, 1595), półtalary (1594, 1595, 1597, 1598) oraz talary (1594, 1595, 1597, 1598). Relacje poszczególnych nominałów w szwedzkim systemie monetarnym przedstawiały się wówczas następująco: 1 talar = 4 marki = 32 öre = 128 fyrków = 768 pennigarów (fenigów). Obok monet sztokholmskich do mennictwa Zygmunta Wazy jako króla Szwecji należą również monety wybite w mennicy w Rewalu (dziś Tallin) – 4 pennigary (1597) oraz 1 öre (1597). W literaturze wspominany jest ponadto talar rewalski z roku 1598. Istnieją tu jednak poważne wątpliwości jeśli chodzi o autentyczność. W roku 1596 została wybita moneta próbna – należący do polskiego systemu monetarnego trojak rewalski (GROS ARG/ TRIP EEV/ ALLE). Trojak ten został jednak wybity nie w mennicy rewalskiej lecz malborskiej (E. Kopicki) lub sztokholmskiej (T. Iger). W roku 1593 w Malborku wybito również – jeszcze przed koronacją Zygmunta Wazy na króla Szwecji – monetę o nominale 3 öre.

POLISH COINS Poland Poland 1506-1795 Sigismund III Vasa 1587-1632 Poland