NumisBids
  
Wójcicki - The Polish Auction House
Auction 11  4-10 Mar 2023
View prices realized

Lot 280

Starting price: 428 EUR
Price realized: 769 EUR
Find similar lots
Share this lot: Share by Email

John II Casimir, 1/4 Thaler Fraustadt 1655 MW - VERY RARE

Variety with a royal bust in a laurel wreath, the inscription IOAN CASIMIR on the obverse and MONETA ARGEN on the reverse.

Specified as R4 in the Shatalina catalogue, but it is very rarely offered in the trade, the vintage is hard to find.

Bardzo rzadka odmiana z popiersiem królewskim w wieńcu laurowym, z inskrypcją IOAN CASIMIR na awersie oraz MONETA ARGEN na rewersie.

W katalogu Igora Shatalina stopień rzadkości określony jako R4, co nie pokrywa się z rynkiem aukcyjnym.

Moneta bardzo rzadko oferowana na rynku kolekcjonerskim, rocznik trudny do zdobycia.

Ostatni rocznik wschowskich ortów.

Egzemplarz lekko niedobity.

Końcówka blachy.


Na początku panowania Jana Kazimierza miała miejsce ambitna próba reformy monetarnej (1650). Wprowadzono zakaz obiegu pieniądza obcego i rozpoczęto emisję dobrego pieniądza własnego. Wtedy to po raz pierwszy pojawiły się szelągi miedziane (szerokie). Założenia reformy okazały się nierealistyczne więc szybko się z niej wycofano. Tymczasem na Litwie, która nie poczuwała się do realizacji reformy 1650 (jej przedstawiciele nie brali udziału w pracach komisji), wprowadzono reformę równoległą, opartą na innych zasadach. Wobec najazdu moskiewskiego mennica wileńska pracowała tylko w latach 1652-1653. Z kolei w warunkach potopu szwedzkiego, ważnym epizodem w historii polskiego mennictwa było uruchomienie prowizorycznej mennicy koronnej we Lwowie (1656-1657). Stosunki monetarne Rzeczypospolitej starała się uporządkować ordynacja z roku 1658. Najbardziej znamienne dla okresu panowania Jana Kazimierza były emisje pieniądza podwartościowego: małych miedzianych szelągów koronnych i litewskich (tzw. boratynek) wybitych w liczbie ok. 2 miliardów egzemplarzy oraz złotówek (tzw. tymfów), o urzędowej wartości 30 groszy – ponad dwukrotnie wyższej niż rzeczywista zawartość srebra w monecie. Spośród mennic miejskich w omawianym okresie działały zakłady w Gdańsku, Elblągu i Toruniu. Jan Kazimierz korzystał też ze swych praw menniczych jako książę opolsko-raciborski (w mennicy opolskiej bito trzykrajcarówki).

W czasach Jana Kazimierza orty były bite w dziewięciu mennicach: pięciu koronnych (Bydgoszcz, Wschowa, Poznań, Kraków, Lwów), litewskiej (Wilno) i trzech miejskich (Gdańsk, Toruń, Elbląg). Najbardziej obfitą produkcję menniczą rozwinięto w Krakowie i w Bydgoszczy. Z kolei pod względem ikonografii wyróżniały się mennice we Wschowie i we Lwowie. Pierwsza, ze względu na przedstawienie króla w antycznej zbroi i z wieńcem laurowym na głowie (zamiast korony), druga ze względu na prymitywizm rysunku kojarzącego się bardziej ze sztuką ludową niż z działalnością mennicy państwowej. Orty litewskie bito tylko w roku 1664. Spośród ortów miejskich najrzadsze i – co za tym idzie – najbardziej pożądane przez kolekcjonerów są orty elbląskie. Pierwsze emisje ortów Jana Kazimierza opierały się na ordynacji z roku 1650. Monety były bite ze srebra XIV próby, ważyły średnio 5,607 g i zawierały 4,906 g czystego kruszcu. W roku 1654 obniżono nieco standard orta. Próbę srebra ustalono wówczas na XI łutów, ciężar pojedynczego egzemplarza na 6,726, zaś zawartość czystego srebra miała wynosić 4,626 g. W roku 1656 nastąpiła kolejna zmiana – odpowiednio: próba srebra XI łutów, ciężar 6,308 g, zawartość czystego srebra 4,337 g. Nie była to ostatnia zmiana standardu orta. Od roku 1657 obowiązywały następujące wartości: próba XII łutów, waga – 5,312 g, czyste srebro – 3,984 g. Ostatnią zmianę przyniosła ordynacja z roku 1658 (najtrwalszy spośród odnoszących się do mennictwa aktów prawnych Jana Kazimierza). Przyjęła ona dla ortów próbę srebra X łutów, średni ciężar monety – 6,308 g i zawartość czystego kruszcu – 3,943 g.

Reference: Shatalin WS55-I-1 (R4), Kopicki 1727 (R)
Grade: XF-/XF

POLISH COINS Poland Poland 1506-1795 Poland Polen thaler taler

Question about this auction? Contact Wójcicki - The Polish Auction House