Casimir IV Jagiellon, Denarius Krakau undated

Variety with ring under the crown.

Odmiana z pierścieniem pod koroną.

Emisja datowana na lata 1455-1479.

Moneta jeszcze do niedawna błędnie przypisywana Janowi Olbrachtowi, jednak według najnowszych badań Borysa Paszkiewicza emitentem tej monety był Kazimierz IV Jagiellończyk (Paszkiewicz 2010, s. 58-64).

Sytuacja monetarna w Polsce po objęciu tronu przez Kazimierza Jagiellończyka przedstawiała się fatalnie: rynek zalany był fałszywymi denarkami z czasów Władysława Warneńczyka, zaś mennica krakowska od roku 1440 była nieczynna. W roku 1455 sejm podjął decyzję o uruchomieniu mennicy w Krakowie. Bito w niej denary kiepskiej próby oraz półgrosze. W pierwszym okresie na półgroszach umieszczano inicjały zarządców: MT (TM), a potem MK. W roku 1479 osobiste kierownictw mennicy przejął podskarbi Piotr z Kurozwęk „Piorun" herbu Poraj. Herb ten umieszczano na półgroszach. Był to pierwszy w Polsce przypadek znaczenia monet herbem podskarbiego. Piotr z Kurozwęk bezprawnie obniżył standard półgroszy – nazywanych od jego przydomka „piorunkami" – zbijając na tym procederze olbrzymi majątek. W okresie wojny trzynastoletniej w Toruniu rozpoczęła się produkcja pierwszych polskich szelągów. Były one emitowane dla prowincji pruskiej. Wkrótce potem miasta pruskie: Gdańsk, Toruń i Elbląg rozpoczęły bicie własnych szelągów miejskich oraz brakteatów (Toruń i Elbląg). Jako wielki książę litewski Kazimierz Jagiellończyk uruchomił również – po dłuższej przerwie – mennictwo litewskie. W mennicy wileńskiej bito z przyzwoitego srebra denary („pieniądze"), na których umieszczano Kolumny (godło Giedyminowiczów) z wkomponowaną gotycką literą „K" oraz z drugiej strony herb Pogoń.

POLISH COINS Poland Polish Medieval Poland