Poniatowski, Thaler Warsaw 1766 FS

Odmiana z linią pomiędzy literą G, a kropką po D oraz linią przecinającą kropkę po POL.

Kropki po inicjałach FS, kropka po COLONIEN i kropka po dacie. Odmienne liście palmy.

Szacowany nakład 6.486 sztuk.

Niemocno ruszony obiegiem egzemplarz. Tło z dużą ilością menniczego połysku.

Atrakcyjna moneta.

Awers: popiersie króla w zbroi

STANISLAUS AUGUSTUS D GG REX POL M D LITHU

Rewers: pięciopolowa tarcza herbowa pod koroną, wokół wieniec z liści dębu i palmy owinięty szarfą, na dole krzyż orderu orła białego

X EX MARCA PURA COLONIEN 1766

Średnica 43 mm, waga 27.82 g

W ciągu dwóch pierwszych lat panowania Stanisława Augusta działały mennice miejskie w Gdańsku i w Toruniu (1765 i 1766). Miasta te zostały jednak zmuszone do ich zamknięcia. Król zamierzał bowiem wyjść z chaosu monetarnego pozostawionego po czasach saskich i wprowadzić nowy system pieniężny. Reforma weszła w życie w roku 1766. W obiegu pieniężnym Rzeczypospolitej znalazły się monety piękne i pełnowartościowe: dukaty, talary, złotówki, grosze oraz ich frakcje i wielokrotności. Fakt iż były to monety pełnowartościowe spowodował ich ściąganie z rynku i przetapiane na monety pruskie niższej próby. Z tego powodu dwukrotnie poprawiano system monetarny, m. in. zmieniając stopę menniczą (1787 i 1794). W okresie panowania Stanisława Augusta pracowały dwie mennice państwowe: krakowska i warszawska.

Mennica warszawska biła talary według trzech różnych ordynacji menniczych. System monetarny wprowadzony w roku 1766 ustalał produkcję 10 talarów z jednej grzywny kolońskiej czystego srebra (233,8123 g). Miały one wartość 8 złotych. Ważyły 28,057 g i zawierały 23,381 g czystego kruszcu. Szybo okazało się, że monety emitowane przez mennicę warszawską zgodne z tym standardem są zbyt dobre. Były masowo ściągane z rynku i wywożone zagranicę, a następnie przebijane na znacznie gorsze pod względem zawartości srebra talary pruskie. Polskie władze mennicze zareagowały w roku 1787 obniżając standard talarów i półtalarów. Obecnie miały one być bite ze srebra XIII-łutowego, miały ważyć 27,570 g (półtalary – 13,785 g) i zawierać 22,401 czystego srebra (półtalary – 11,200 g). Kierunek reformy był właściwy. Głębokość zmian okazała się jednak niewystarczająca. Polskie talary nadal były lepsze od pruskich. Opisany wyżej proceder ściągania ich z rynku i przetapiania na monetę gorszej próby wciąż był opłacalny. Ostatnia reforma została wprowadzona w okresie powstania kościuszkowskiego. Talary z lat 1794 i 1795 miały już wartość 6 złotych. Były bite z XI-łutowego srebra, ważyły 24,148 g i zawierały 16,602 g czystego srebra. W systemie monetarnym z roku 1794 nie było już półtalarów. Zmiany okazały się właściwe. Ściąganie talarów z rynku i ich przebijanie na talary pruskie przestało się opłacać. Reforma okazała się jednak spóźniona. W roku 1795 państwo polskie przestało istnieć. Pod względem wartości artystycznych talary Stanisława Augusta należą do najpiękniejszych monet polskich. Ich projekty były przygotowywane i realizowane przez najwybitniejszych rytowników epoki stanisławowskiej. Od roku 1766 rytownikiem stempli w mennicy warszawskiej był Jan Filip Holzhaeusser (zm. 1792).

Talary z 1766 roku miały dla króla Stanisława Augusta znaczenie mocno prestiżowe, zależało mu bardzo, aby były to piękne, duże monety, które w pełni oddadzą powagę majestatu królewskiego. Zanim rozpoczęto ich produkcję, ogłoszono konkurs, w którym wzięli udział medalierzy z Berna (Morikofer) i Londynu (Pingo). Przesłali oni piękne projekty, jednakże ze zbyt głębokim reliefem, który zdyskwalifikował ich prace, gdyż nie spełniałyby swojej obiegowej funkcji. W 1766 roku król zaakceptował awers z popiersiem króla w zbroi, gdzie występował z odkrytą głową w obfitej peruce i bez korony. Dostojeństwa władcy oddawał Order Orła Białego umieszczony na ozdobnym łańcuchu.

thaler POLISH COINS Poland Poland 1506-1795 Poland Polen thaler taler