Schulman b.v.
Auction 374 6 Apr 2023
View prices realized
► Sale information
Find similar lots
Muntbalans van H. D. L. Ellinckhuysen te Rotterdam 1829–1834. Wipbalans met uitsparringen voor 10 Gulden, 5 Gulden en 25 Cent. Messing Ca. 9.8 cm. x 2.2 cm x 1.8 cm. JMP 1953 p. 128/129; Wittop Koning / Houben blz. 155, afb. 259 RRR. Hoogst zeldzaam van Nederlandse makelij
Waar het vooral de Britse en Duitse wipbalansen zijn die men in grote getalen aantreft, zijn stukken van Nederlandse makelij, ondanks dat zij door een Rotterdammer zijn uitgevonden, significant zeldzamer. H.D.L. Ellinckhuysen vroeg aan het begin van de 19e eeuw octrooi aan voor zijn nieuw-uitgevonden balans die vooral geschikt was voor het herkennen van vervalsingen en gesnoeide munten. Zowel de diameter als het gewicht konden met zijn handzame instrument tegelijk worden gecontroleerd. De inclusie van een uitsparring voor het kwartje lijkt in eerste instantie onlogisch, maar er bleken een flink aantal valse kwartjes te circuleren. Dit octrooi werd uiteindelijk aan hem verleend op 22 September 1829 voor een periode van vijf jaar. Na deze periode verlengde hij dit octrooi nochtans niet; het instrument sloeg volledig niet aan op de Nederlandse markt. In het buitenland werd het, iets aangepaste ontwerp van Ellinckhuysen, echter wel een groot succes en tot diep in de 19e eeuw geproduceerd. Het aantal balansen uit het atelier van Ellinckhuysen zelf zal bescheiden zijn gebleven, hetgeen de huidige zeldzaamheid verklaart; voor het laatst door ons verhandeld in 2004 (dit exemplaar). Nederlandse wipbalansen van dit model van latere/andere makelij zijn bij ons onbekend.
Waar het vooral de Britse en Duitse wipbalansen zijn die men in grote getalen aantreft, zijn stukken van Nederlandse makelij, ondanks dat zij door een Rotterdammer zijn uitgevonden, significant zeldzamer. H.D.L. Ellinckhuysen vroeg aan het begin van de 19e eeuw octrooi aan voor zijn nieuw-uitgevonden balans die vooral geschikt was voor het herkennen van vervalsingen en gesnoeide munten. Zowel de diameter als het gewicht konden met zijn handzame instrument tegelijk worden gecontroleerd. De inclusie van een uitsparring voor het kwartje lijkt in eerste instantie onlogisch, maar er bleken een flink aantal valse kwartjes te circuleren. Dit octrooi werd uiteindelijk aan hem verleend op 22 September 1829 voor een periode van vijf jaar. Na deze periode verlengde hij dit octrooi nochtans niet; het instrument sloeg volledig niet aan op de Nederlandse markt. In het buitenland werd het, iets aangepaste ontwerp van Ellinckhuysen, echter wel een groot succes en tot diep in de 19e eeuw geproduceerd. Het aantal balansen uit het atelier van Ellinckhuysen zelf zal bescheiden zijn gebleven, hetgeen de huidige zeldzaamheid verklaart; voor het laatst door ons verhandeld in 2004 (dit exemplaar). Nederlandse wipbalansen van dit model van latere/andere makelij zijn bij ons onbekend.