Antykwariat Numizmatyczny - Michał Niemczyk
Auction 6 25 October 2014
View prices realized
► Sale information
Find similar lots
Sigismund III Vasa
Poland/Polen/Lithuania:
Sigismund III Vasa. Half Portugaloeser 1621 H-T, Vilnius
Waga/Weight: 17,32 g, Metal: Au, Średnica/diameter: 28,0 mm, Stan zachowania/grade: 1-
Aw.: Popiersie króla w prawo, w koronie i zbroi z naramiennikiem dekorowanymmotywem wici roślinnej. Na piersi Order Złotego Runa.W otoku: SIGISMVNDVS III D G REX POL MAG DVX LITVRw.: Pod koroną czteropolowa tarcza herbowa, z małą tarczą z herbem Snop – Wazów w środku.Data 16-21 rozdzielona koroną. U dołu tarczy herb Wadwicz (Krzysztof Naruszewicz, podskarbiwielki litewski). Po bokach inicjały medalierskie H-T (Hanusz Trylner).Całość opasana łańcuchem Orderu Złotego Runa.W otoku: RVS PRVS MA SA LIVO – NE NO SV GO VA H R Sporządzając w 1590 roku przywilej menniczy dla mennicy w Malborku, Jan Firlej podskarbi wielkikoronny, sformułował zasady bicia portugałów i półportugałów. Nominały te nie były ujęte w ordynacjachmenniczych. Ordynacje nakładały podatek w wysokości 1 grosza od każdego wybitego dukata. Nie dotyczyłoto jednak portugałów i półportugałów, bo jak stwierdzał przywilej: (...)od ciężaru owej opłaty wyjęte i wolnebędą, według zwyczaju przyjętego we wszystkich mennicach złotych, sztuki złote wagi 5 do 10 dukatów, któreku czci J. Król. Mości i z jego popiersiem celem rozdania w podarunku są bite(...).Rzadkość wybijanych w Koronie i w Wielkim Księstwie Litewskim pół- i portugałów wynika przede wszystkimz roli, jaką monety te pełniły. Do odbiorców trafiały głównie jako królewskie podarunki. Wspominają je magnackiei dworskie inwentarze. Nie był to pieniądz obiegowy ale nagrodowy, forma królewskiego odznaczenia. Portugałybyły też często oprawiane i noszone jako klejnoty. Wybijanie portugałów w latach 1621-1622 było związanez koniecznością pozyskania przychylności posłów koronnych i litewskich dla królewskich planów. W latach1616 – 1621 poniosła szereg klęsk i porażek. Wojsko polskie straciło inicjatywę w Inflantach, poniosło teżwielką klęskę w wojnie z Turcją, pod Cecorą. Król zmuszony był do częstych wystąpień do sejmów krajowycho uchwalanie nowych podatków. Obdarowani królewskimi podarunkami, w tym złotymi medalami, czyportugałami posłowie i magnaci byli bardziej skłonni do wyrażania zgody na nakładanie kolejnych wojennychpodatków na dalsze prowadzenie wojny.Emitowane w 1621 roku w mennicy w Wilnie półportugały, wybijano według nowego wzoru. Dzięki stosowaniagrubszych krążków zmniejszono ich średnicę. Były to monety niezwykle starannie wybite. Stemple zamówionoo znakomitego wileńskiego medaliera Hanusza Trylnera. Są znakomitym przykładem barokowej sztukimedalierskiej.Były w zbiorze Kubickiego, Sobańskiego, Potockiego, książąt Czartoryskich. Obecnie półportugały zdobią zbioryEmeryka Hutten-Czapskiego w Krakowie, oraz królewską kolekcję w Sztokholmie i zbiór Ermitażu. Półportugałz 1621 roku był tylko dwukrotnie notowany na powojennych aukcjach. Na rynku numizmatycznym dostępnesą jedynie dwa egzemplarze. Ten egzemplarz posłużył do ilustracji prac E. Ivanauskasa. Kopicki 3560 Ivanauskas 8SV1-1 Kubicki 930 H-Cz. 1416 Kaleniecki s. 119 Tyszkiewicz 350
Poland/Polen/Lithuania:
Sigismund III Vasa. Half Portugaloeser 1621 H-T, Vilnius
Waga/Weight: 17,32 g, Metal: Au, Średnica/diameter: 28,0 mm, Stan zachowania/grade: 1-
Aw.: Popiersie króla w prawo, w koronie i zbroi z naramiennikiem dekorowanymmotywem wici roślinnej. Na piersi Order Złotego Runa.W otoku: SIGISMVNDVS III D G REX POL MAG DVX LITVRw.: Pod koroną czteropolowa tarcza herbowa, z małą tarczą z herbem Snop – Wazów w środku.Data 16-21 rozdzielona koroną. U dołu tarczy herb Wadwicz (Krzysztof Naruszewicz, podskarbiwielki litewski). Po bokach inicjały medalierskie H-T (Hanusz Trylner).Całość opasana łańcuchem Orderu Złotego Runa.W otoku: RVS PRVS MA SA LIVO – NE NO SV GO VA H R Sporządzając w 1590 roku przywilej menniczy dla mennicy w Malborku, Jan Firlej podskarbi wielkikoronny, sformułował zasady bicia portugałów i półportugałów. Nominały te nie były ujęte w ordynacjachmenniczych. Ordynacje nakładały podatek w wysokości 1 grosza od każdego wybitego dukata. Nie dotyczyłoto jednak portugałów i półportugałów, bo jak stwierdzał przywilej: (...)od ciężaru owej opłaty wyjęte i wolnebędą, według zwyczaju przyjętego we wszystkich mennicach złotych, sztuki złote wagi 5 do 10 dukatów, któreku czci J. Król. Mości i z jego popiersiem celem rozdania w podarunku są bite(...).Rzadkość wybijanych w Koronie i w Wielkim Księstwie Litewskim pół- i portugałów wynika przede wszystkimz roli, jaką monety te pełniły. Do odbiorców trafiały głównie jako królewskie podarunki. Wspominają je magnackiei dworskie inwentarze. Nie był to pieniądz obiegowy ale nagrodowy, forma królewskiego odznaczenia. Portugałybyły też często oprawiane i noszone jako klejnoty. Wybijanie portugałów w latach 1621-1622 było związanez koniecznością pozyskania przychylności posłów koronnych i litewskich dla królewskich planów. W latach1616 – 1621 poniosła szereg klęsk i porażek. Wojsko polskie straciło inicjatywę w Inflantach, poniosło teżwielką klęskę w wojnie z Turcją, pod Cecorą. Król zmuszony był do częstych wystąpień do sejmów krajowycho uchwalanie nowych podatków. Obdarowani królewskimi podarunkami, w tym złotymi medalami, czyportugałami posłowie i magnaci byli bardziej skłonni do wyrażania zgody na nakładanie kolejnych wojennychpodatków na dalsze prowadzenie wojny.Emitowane w 1621 roku w mennicy w Wilnie półportugały, wybijano według nowego wzoru. Dzięki stosowaniagrubszych krążków zmniejszono ich średnicę. Były to monety niezwykle starannie wybite. Stemple zamówionoo znakomitego wileńskiego medaliera Hanusza Trylnera. Są znakomitym przykładem barokowej sztukimedalierskiej.Były w zbiorze Kubickiego, Sobańskiego, Potockiego, książąt Czartoryskich. Obecnie półportugały zdobią zbioryEmeryka Hutten-Czapskiego w Krakowie, oraz królewską kolekcję w Sztokholmie i zbiór Ermitażu. Półportugałz 1621 roku był tylko dwukrotnie notowany na powojennych aukcjach. Na rynku numizmatycznym dostępnesą jedynie dwa egzemplarze. Ten egzemplarz posłużył do ilustracji prac E. Ivanauskasa. Kopicki 3560 Ivanauskas 8SV1-1 Kubicki 930 H-Cz. 1416 Kaleniecki s. 119 Tyszkiewicz 350