Watch List notes:

Wladyslaw IV Vasa
POLSKA/POLAND/POLEN
Władysław lV Waza. Taler (Thaler) medalowy 1635, Bydgoszcz PORTUGALOESER� odbity w srebrze
Aw.: Popiersie króla z odkrytą głową w prawo. W zbroi dekorowanej na ramieniu głową lwa, z szerokim kołnierzem obszytym koronkami. W otoku: VLADIS IV DG REX POL M DUX LITV RVSS.
Rw.: Pod koroną czteropolowa tarcza herbowa, zdobiona wolutami i podtrzymywana przez dwa putta. W tarczy: Orzeł Polski, trzy korony – Szwecja, Pogoń - Litwa, Lew na pasach – Gotlandia. W środku mała dwupolowa tarcza z herbem Snop Wazów i z herbem rodowym Habsburgów. Całość opasana łańcuchem Orderu Złotego Runa. Po bokach data 16-35. W otoku: PRUS MAS SAM LIV NEC – NO SUE GOT VAN HÆ REXJakub Jakobson van Emden, generalny zarządca mennic koronnych, sprowadził do Bydgoszczy medaliera Jana Höhna, powierzając mu zadanie wykonania stempli i wybicia okazałych portugałów i półportugałów. Zgodnie z tradycją, monety takie były przeznaczone do osobistej szkatuły królewskiej celem ich rozdania. Oprócz monet złotych, za pomocą tych stempli wybito egzemplarze w srebrze. Noszą one nazwę talarów medalowych, jednak znany jest tylko jeden egzemplarz, z kolekcji Henryka Steckiego, który ma prawidłową wagę 28 gramów. Większość waży pomiędzy 24,4 a 26 g. Talary medalowe nie pełniły roli monety obiegowej, miały charakter nagrodowo-podarunkowy. Stąd nie było konieczności ścisłego przestrzegania obowiązującej wagi przynależnej talarom. Talary medalowe to monety bardzo rzadkie. Są przykładem barokowej sztuki medalierskiej. Jan Höhn, okazał się mistrzem sztuki medalierskiej, to sprawiło, że zyskał uznanie króla i dworu. W 1636 roku osiadł w Gdańsku, Spod jego ręki wyszło wiele stempli monet, jak i medali. Tworząc stemple Jan Höhn nawiązywały do modnych w sztuce baroku elementów zdobniczych, takich jak woluty, ozdobniki, putta. Wyjątkowo starannie wykonany jest awers z portretem króla. Król został przedstawiony bez korony, a mimo to nie został zaburzony majestat władcy. Ramię królewskiej zbroi jest dekorowane powiększoną lwią głową, co nawiązywało do hagiografii Władysława, gdzie prezentowano króla, jako wielkiego wojownika, który powstrzymał Szwecję, Turcję i Moskwę. Ciekawa jest heraldyka tych monet. Widnieje na nich niespotykana w mennictwie Wazów tarcza herbowa, z herbem domu Habsburgów i Wazów. Był to efekt nie tyle współpracy Wazów z Habsburgami, co hołd króla wobec matki Anny Habsburżanki, żony Zygmunta III. Podobna sytuacja miała miejsce za panowania Zygmunta Starego, gdy w polu sercowym tarczy herbowej również pojawił się herb Habsburgów, umieszczony z kolei na cześć matki Zygmunta Starego, Elżbiety. Talary tego typu znane są tylko w największych zbiorach. Były w XIX wiecznych zbiorach Ignacego Przeszkodzińskiego oraz Józefa Zelta. W katalogu sprzedażowym jego zbioru z 1867 roku, wyceniono je aż na 45 rubli w złocie, podczas gdy inne talary Władysława IV ceniono po 3 lub 4 ruble. Jak wspomniano egzemplarz pełnej wagi miał Henryk Stecki. W 1904 roku kolejny egzemplarz pojawił się na licytacji zbioru Zygmunta Chełmińskiego. Przed wojną był też w warszawskim zbiorze Radziwiłłów. Współcześnie egzemplarz, o wadze 24,44 grama jest w Krakowie, w historycznej kolekcji Emeryka Hutten Czapskiego. Na rynku aukcyjnym talar z 1635 dotąd nie był notowany. W kolekcji H. Karolkiewicza był podobny talar, wybity za pomocą tego samego awersu, ale z datą 1636.Zagórski 412; Bantke-Stężyński 786; Kopicki 1482 (R6); Chełmiński 563; H-Czapski 1756 (R6)
Waga/Weight: 26,19 g Ag Metal: Średnica/diameter: 43,5 mm
Stan zachowania/condition: 1 (UNC)